Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerileri değerlendiren ve üç yılda bir yapılan uluslararası araştırma programı olan PISA araştırması, 15 yaş grubunda örgün eğitime devam eden öğrencilerin matematik okuryazarlığı, fen okuryazarlığı ve okuma becerilerini değerlendirmek ve ülkeleri karşılaştırabilmek için yapılıyor.
PISA araştırmasının en son uygulaması 2022'de tamamlandı ve bu uygulamaya ait sonuçlar OECD tarafından 5 Aralık 2023'te yayımlanmıştı. OECD ile eş zamanlı olarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ise PISA 2022 Türkiye Raporu yayımlanmıştı. Bu raporun devamında MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından OECD ülkelerinin PISA'daki performanslarını bir bakış sunması amacıyla OECD Ülke Özetleri Raporu hazırlandı.
Test ve anket verilerinden yola çıkılarak karşılaştırmalı olarak hazırlanan raporda OECD ülkeleri arasında matematik ve fen okuryazarlığı alanında en yüksek performansı gösteren ülkenin Japonya olduğu, okuma becerileri alanında ise İrlanda'nın olduğu görülüyor. Ülkelerin uzun dönem performanslarını gösteren grafikler incelendiğinde başta Almanya, Hollanda ve Norveç olmak üzere birçok ülkenin performansının düştüğü açıkça görülüyor. Türkiye ise matematik ve fen alanlarında performansını istikrarlı bir şekilde arttırırken okuma becerileri alanında istikrarlı bir performans gösteriyor.
Türkiye, matematik ve fen alanlarındaki ortalama puanında istikrarlı bir şekilde pozitif eğilim gösteren az sayıda ülkelerden biridir.
Sosyoekonomik durumun uluslararası dilimlerine göre matematik performansı
Rapora göre eğitim başarılarına sosyoekonomik durumun da etkisi olduğu belirlendi. Özellikle düşük sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerin eğitim performanslarının genellikle daha düşük olduğu görüldü. Ancak, bazı ülkelerde sosyoekonomik durumun eğitim başarısına olan etkisinin daha az belirgin olduğu da raporda yer aldı.
Türkiye'nin matematik puanı sosyoekonomik durumun uluslararası dilimlerine göre incelendiğinde en alt dilimde olan (dezavantajlı) öğrencilerin 424 ortalama matematik puanı ile benzer sosyoekonomik düzeydeki OECD ülkelerindeki öğrencilerin üzerinde yer alması raporda dikkat çeken noktalardan biri.
Türkiye'nin Norveç, İtalya ve Vietnam ile sosyoekonomik dilimlerinde farklılık olmasına rağmen fen okuryazarlığı alanında 2022 uygulamasında benzer başarı gösterdiği tespit edildi.
Yaşam Memnuniyeti
Raporda eğitim başarılarına ek olarak, ülkelerin 15 yaş grubundaki öğrencilerin yaşam memnuniyeti verileri de değerlendirildi. Rapora göre, eğitimdeki başarılarla yaşam memnuniyeti arasında güçlü bir ilişki olduğu ortaya çıktı. İyi bir eğitim alan öğrencilerin genellikle daha yüksek yaşam memnuniyetine sahip oldukları gözlemlendi.
2018 yılı sonrası özellikle Covid-19 salgını ile tüm ülkelerde öğrencilerin 'yaşamından memnun olma' oranlarının düştüğü gözlemlendi.
Öğrencilerin okula aidiyet duygusu
Raporda PISA 2018 ve 2022 uygulamasındaki öğrencilerin okula aidiyet duygusu oranlar paylaşıldı. 2018'de Türkiye'deki öğrencilerin %72'si, 2022'de ise %70'i okulda kolayca arkadaş edindiğini bildirirken bu oran OECD (2022) ortalaması için %76 olarak ifade edildi.
Bunun yanı sıra raporda öğrenciler 'kendimi okulun bir parçası olarak hissederim', 'diğer öğrencilerin beni sevdiğini düşünüyorum', 'okulda kendimi yabancı (ya da dışlanmış gibi) hissederim' ve 'kendimi aykırı ve okula ait değilmiş gibi hissederim' ifadelerine cevap verme yüzdeleri de bulunuyor.
Rapora ulaşmak için tıklayınız.
